Animals: Làm thế nào để tính tuổi của chó
Tài khoản đăng : ILIXX ADMIN
Đăng : 27/01/2020 | 10:28:46 AM
Lượt xem : 861
Thú cưng của bạn chắc chắn phải già nhanh hơn bạn, nghiên cứu mới dưới đây giúp cho chúng ta biết rõ hơn chú chó của mình thực sự được bao nhiêu tuổi.
Nếu một con chó sống cỡ 7, 8 năm, phải tin rằng nó đã già đi khá nhiều. Mỗi năm của một con chó tương đương bảy năm của con người - cách tính này xuất phát từ việc chia tuổi thọ của con người trung bình là 77 cho tuổi thọ chó khoảng 11.
Giả định cơ bản là một con chó đang sống, mỗi năm trôi qua tương đương với bảy năm của con người, nhưng nghiên cứu mới cho thấy rằng mọi thứ không đơn giản như vậy. Nếu chúng ta nhìn vào một số mốc phát triển cơ bản, thì rõ ràng sẽ hiểu rõ ràng tận hơn.
Ví dụ, hầu hết các giống chó đạt đến độ chín hoạt động tình dục trong độ tuổi từ 6 đến 12 tháng, nhưng nếu vậy theo cách giải thích ở trên thì chó mới ngang bằng một con người mới được 7 tuổi!
Thực tế từng có những trường hợp khác thường, một số con chó đã sống hơn 20 năm. Nếu cứ theo quy tắc tính toán như trên thì tuổi con chó sẽ tương đương với một người 140 tuổi, vậy ở phương pháp này có một điều gì đó không ổn.
Vấn đề đến đây có vẻ trở nên phức tạp hơn nhiều, bởi nếu cho rằng tuổi thọ của chó phụ thuộc đáng kể vào giống ? Những giống chó nhỏ con có xu hướng sống lâu hơn, cho thấy rằng chúng già chậm hơn so với những con chó lớn xác.
Tất cả những điều kể trên đã đặt ra sự ngờ vực về tính chính xác của những gì chúng ta đang biết vể tuổi tác. Đối với con người, cách rõ ràng nhất để mô tả tuổi tác con người chỉ đơn giản là đo khoảng thời gian đã trôi qua kể từ lúc được sinh ra, điều này được định nghĩa là tuổi thời gian. Tuy nhiên, cũng lại có những mô tả khác. Chẳng hạn tuổi sinh học cũng là một định nghĩa, đó là cách dựa vào việc đánh giá các chỉ số sinh lý để xác định sự phát triển của một cá nhân. Các cuộc khảo sát luôn tính đến nhiều yếu tố như tình trạng bệnh, sự suy giảm nhận thức và mức độ hoạt động của cơ thể …
Kế tiếp, lại cũng có các dấu hiệu sinh học thể hiện sự lão hóa, chẳng hạn như mức độ biểu hiện gen (gen tạo ra protein với các tỷ lệ khác nhau ở các giai đoạn khác nhau của cuộc đời) hoặc số lượng tế bào miễn dịch. Tốc độ tăng lên của tuổi sinh học lại phụ thuộc vào các yếu tố di truyền, sức khỏe, tâm thần và lối sống v.v... Ví dụ, nếu bạn hay ăn vặt và hút thuốc lá nhiều thay vì tập thể dục và ăn uống lành mạnh, thì khả năng tuổi sinh học của bạn sẽ vượt quá tuổi thời gian. Ngược lại cũng có thể bạn là một người đã 60 tuổi nhưng với cơ thể của một người chỉ 40 tuổi nếu bạn biết chăm sóc tốt sức khỏe bản thân.
Tuổi một con chó.
Khi đề cập đến việc so sánh tuổi động vật giữa các loài với nhau, chúng ta dễ dàng nhận thấy các định nghĩa về tuổi sinh học sẽ có ý nghĩa nhiều hơn so với định nghĩa về tuổi thời gian. Một con chuột lang (hamster) được sáu tuần tuổi không cho bạn hình dung một bức tranh rõ ràng về một giai đoạn sống trong cuộc đời của nó, ngay cả khi bạn biết tuổi thọ của một con hamster chỉ có ba năm. Nhưng nếu biết rằng một con chuột lang đã đến tuổi sinh sản dĩ nhiên sẽ cho bạn một bức tranh rõ ràng hơn nhiều về mức độ trưởng thành của nó.
Nhiều tác giả của những nghiên cứu mới về sự lão hóa đều cho rằng có một cách hợp lý để đo tuổi sinh học là thông qua một thứ được gọi là đồng hồ biểu sinh - làm thay đổi DNA của chúng ta - được tích lũy theo thời gian ở tất cả các động vật có vú.
Cụ thể là Methyl hóa - tức sự bổ sung các nhóm methyl (một nguyên tử carbon liên kết với ba nguyên tử hydro) vào DNA - dường như đây là một chỉ số cho biết đúng về tuổi tác. Cách khác cũng nhờ quan sát nhiều dấu hiệu sinh lý nổi bật, chẳng hạn như sự phát triển của răng, riêng điều này cho thấy dường như các loài khác nhau đều ở cùng mức độ methyl hóa như nhau. Vì vậy, bằng cách kết hợp mức độ methyl hóa ở giống chó Labrador và con người, các nhà nghiên cứu đã đưa ra một công thức để tính tuổi chó vào tuổi tương đương của con người.
Công thức đó là: Tuổi tương đương của con người = 16 x ln (tuổi chó chia theo kỳ thời gian) + 31.
Ở đây, ln đại diện cho một hàm toán học được gọi là logarit tự nhiên - Hàm logarit trong các thang phi tuyến tính đo năng lượng được giải phóng trong mỗi trận động đất (Richter) hoặc để đo cường độ âm thanh (decibel). Là hàm rất hữu ích để đo các đại lượng biến thiên theo nhiều cung bậc độ lớn. Nó thậm chí cũng có thể là một logarit về thời gian trôi qua, qua đó có thể giải thích tại sao chúng ta luôn có cảm nhận rõ ràng rằng khi mình càng già đi thì thời gian trôi qua càng nhanh hơn.
Trong biểu đồ dưới đây, chúng ta có thể thấy logarit tự nhiên biểu hiện như thế nào để chuyển đổi số học về năm của một con chó đã sống (tuổi chó) thành tuổi của con người tương đương, theo đường cong màu đỏ. Từ đường cong màu đỏ này cho thấy ban đầu chó trưởng thành cực kỳ nhanh chóng, nhưng sự lão hóa của chúng sau đó bị chậm lại, có nghĩa là hầu hết cuộc đời của chó được trải nghiệm qua một thời kỳ kéo dài độ tuổi trung niên nếu so sánh với con người.
Một cách ngắn gọn dễ hiểu dễ nhớ là: Năm đầu tiên của con chó được tính tương đương với 31 năm của con người. Sau đó, mỗi lần tuổi của chó tăng lên gấp đôi, thì số năm tương đương của con người tăng thêm là 11. Vì vậy, nếu một con chó sống 8 năm (có thể chia ra 3 kỳ nghĩa là kỳ 1 từ một năm đến hai năm, kỳ 2 hai đến bốn năm, và kỳ 3 bốn đến tám năm) như vậy tuổi con chó tương đương 64 năm ở con người (theo cách tính 31 + 3kỳx11).
Phép tính gần đúng này được biểu hiện dưới dạng đường cong màu đen trên sơ đồ biến thiên dưới đây. Đường màu xanh lá cây đại diện cho quy tắc bảy yếu tố đã không còn đúng khi nó cho thấy độ tuổi so sánh không phù hợp thực tế vì ở mức quá cao so với tuổi của người.
Hầu hết những người yêu chó sẽ nghi ngờ rằng mối quan hệ giữa người với chó phải là phi tuyến tính, vì họ đã nhận thấy rằng, ban đầu, thú cưng của họ trưởng thành nhanh hơn nhiều so với quy tắc bảy yếu tố tuyến tính cho thấy như biểu đồ trên.
Quan sát phương pháp tính phức tạp hơn so với các quy tắc bảy yếu tố đã gợi ý lên rằng ở mỗi con chó, hai năm đầu tương ứng với 24 năm của con người trong khi tất cả các năm tiếp theo đều tính tương đương cho bốn kỳ của chó như đã dẫn ở trên. Đường cong màu xanh trong hình trên, đại diện cho quy tắc này, cho thấy sự tương đồng hợp lý hơn của kết quả là nhờ dựa vào logarit tự nhiên.
Trong thực tế, những cái nhìn khoa học về phân tử giữa người và chó được gói gọn trong luật logarit, mặc dù giá trị nằm ở suy đoán nhưng cũng dễ nhận thấy rằng chó chuyển sang độ tuổi trung niên thậm chí còn nhanh hơn hầu hết những người chủ của nó.
APP ILIXX Admin