Buổi lễ mở cửa trở lại thánh đường Notre-Dame ở Paris đã diễn ra trong một bầu không khí trang nghiêm long trọng với sự tham dự của hơn 40 nguyên thủ và các vị khách đại diện của nhiều nước, cùng các nhân vật quan trọng của thế giới, một buổi lễ thật sự trang trọng mà ở đó vinh danh cả những người tầm thường nhất đã có công cứu nhà thờ trong trận hỏa hoạn ngày 15/04/2019, họ là những người lính cứu hỏa, thợ thuyền…

Notre-Dame trong cơn hỏa hoạn ngày 15 tháng 4, 2029.

Notre-Dame sau khi được trùng tu.

Nhà thờ Đức Bà, một biểu tượng lớn của Paris bắt đầu được xây dựng vào năm 1163 thế kỷ thứ XII (ở Việt Nam, tương đương với triều đại vua Lý Anh Tông 1138 - 1175) công cuộc xây dựng kéo dài gần 200 năm bằng tài năng của các kiến trúc sư, các kỹ sư, các nghệ nhân của Pháp thời đó, nó thực sự là một công trình tuyệt đẹp và vĩ đại cho đến tận bây giờ. Việc xây dựng nhà thờ bắt đầu dưới thời Giám mục Maurice de Sully và phần lớn hoàn thành vào năm 1260, mặc dù đã được sửa đổi thiết kế trong các thế kỷ tiếp theo.

Bản thân nhà thờ đã có một tầm vóc vĩ đại, nhưng nó lại được nâng tầm cao hơn nhờ tác phẩm văn học nổi tiếng “Thằng gù Nhà thờ Đức Bà – Nguyên bản tiếng Pháp: Notre-Dame de Paris” của văn hào Victor Hugo, xuất bản năm 1831. Việc xuất bản cuốn tiểu thuyết này của Victor Hugo đã khơi dậy sự quan tâm dẫn đến việc trùng tu từ năm 1844 đến năm 1864, dưới sự giám sát của Eugène Viollet-le-Duc. Cả thế giới đều biết đến nhà thờ này, vì vậy tới Paris mà chưa đến đây thì coi như chưa tới Paris, đây cũng xem là km 0 của nước Pháp.

Nhờ vào tầm vóc to lớn, sau trận hỏa hoạn, một phong trào quyên góp đã tự động dấy lên trên toàn thế giới qua tổ chức Fondation de Notre-Dame, để quyên góp lấy tiền tái phục dựng nhà thờ. Kẻ vài đồng, người cả triệu euro, tổng cộng số tiền thu được lên tới 846 triệu euro, riêng nước Mỹ góp được 66 triệu nên có thừa tiền để tái thiết. Tổng số tham gia đóng góp là 340.000 người khắp thế giới, ban đầu dự tính phải mất 15 năm để phục hồi lại, nhưng với tài chính dồi dào cùng tài năng của nước Pháp, người ta đã hoàn thành phục dựng lại công trình chỉ trong 5 năm. Có 250 xí nghiệp, hãng xưởng, 2,000 chuyên viên, thợ thuyền các ngành nghề, đã làm việc ngày đêm, trong 5 năm, ngay cả dưới thời “cách ly vì Covid”, chỉ để thấy Nhà thờ Đức Bà Paris được tái sinh, mới mẻ, đẹp đẽ hơn. Đặc biệt là Pháp vẫn còn giữ được bản thiết kế gốc nên đã làm lại y như cũ.

Chiều tối ngày 7/12/2024 được ghi dấu bằng việc nhà thờ Đức Bà Paris bên bờ sông Seine đã mở cửa trở lại sau trận hỏa hoạn 5 năm về trước. Mặc dù đường phố hoàn toàn bị phong tỏa để các nhà lãnh đạo thế giới đến tham dự lễ khánh thành và dự Thánh lễ đầu tiên tại ngôi nhà thờ đã được phục dựng lại này, những đám đông người dân Paris bất chấp mưa phùn gió bấc, ngâm mình trong cơn mưa lạnh giá của tháng 12, họ vẫn kiên nhẫn đứng ngoài ngắm nhìn Nhà thờ Đức Bà sau những hàng rào an ninh. Họ muốn ở gần nhất có thể khi sự phục sinh của nhà thờ được cả thế giới ngưỡng mộ. Hàng triệu người trên thế giới chăm chú theo dõi trên màn hình nhỏ, chứng kiến sự phục sinh của Nhà thờ Đức Bà, từ đống đổ nát nay đã trở lại với hình dáng lộng lẫy hơn, yêu kiều hơn.

Trên 40 nguyên thủ, lãnh đạo các quốc gia mà đa số là công giáo, đã hiện diện trong buổi lễ này. Ngoài 2 khuôn mặt “nổi bật” nhất: Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, còn là đương kim Đệ Nhất Phu Nhân Jill Biden, Hoàng Hậu Na–uy, Tổng thống Đức, Ý, v.v. Còn là các nhà lãnh đạo: Bỉ, Đức, Ý, Hy, Monaco, Luxembourg, Maroc, Congo, hai cựu Tổng thống Pháp Hollande, Sarkozy, các cựu Thủ tướng Pháp, bộ trưởng, cựu bộ trưởng, v.v. Những khuôn mặt nổi tiếng trong chính trường, kinh tế Pháp, và quốc tế như Tân bộ trưởng Mỹ Elon Musk chẳng hạn. Sự hiện diện của họ đã cho thấy tầm quan trọng của buổi lễ này.

Thánh lễ đầu tiên tại Nhà thờ Đức Bà được cử hành vào tối ngày 8 tháng 12, chỗ ngồi được đặt trước thông qua một ứng dụng đặc biệt đã hết ngay trong vòng 25 phút sau khi ứng dụng ra mắt.

Tổng giám mục Paris Laurent Ulrich dùng quải trượng chế tác từ thanh dầm mái nhà còn sót lại trong trận hỏa hoạn, gõ vào cửa nhà thờ ba lần làm nghi thức mở cửa. Ông nói “Nhà thờ Đức bà, biểu tượng của đức tin, hãy mở cửa để mang những đứa con tản mác phương xa của Chúa tụ họp cùng nhau trong niềm vui sướng hân hoan".

Lịch sử 861 năm tồn tại, Nhà thờ Đức Bà Paris quả thực còn hơn cả một tòa kiến trúc, thậm chí nó đã trở thành một biểu tượng sau khi Victor Hugo, được xem là một trong những văn hào vĩ đại nhất của Pháp cho đến tận ngày nay, đã đưa nhà thờ này vào văn học, ngôi thánh đường đã đi vào suy nghĩ và tình cảm của con người. Trải dài qua hơn 8 thế kỷ, Nhà thờ Đức Bà Paris như là một chứng nhân lịch sử chứng kiến sự kết thúc của thời Trung cổ và suốt quá trình nước Pháp tiến tới thời hiện đại.

Vào tối buổi lễ, thời tiết thay đổi bất ngờ, gió mưa tơi tả, nên chương trình đã được thay đổi cấp tốc, Tổng thống Pháp Macron sẽ phát biểu trong Nhà thờ thay vì trước sân như đã định.

18h50: Tổng thống Pháp Macron và phu nhân đứng đón quan khách trước Nhà thờ.

19h09: Khởi đầu như tiếng khóc oe oe chào đời, rồi chuông Nhà Thờ bắt đầu đổ trong 4 phút, buổi lễ bắt đầu.

19h13: Tổng thống Pháp Macron cùng phu nhân và Thị trưởng Paris Hidalgo nghiêm trang đứng trước Nhà thờ chuẩn bị dự nghi lễ khai mạc, chờ Đức Tổng Giám Mục Paris Laurent Ulrich, xin phép Đức Bà để mở cửa Nhà thờ. Đức Tổng Giám Mục đã dùng cây trượng gõ vào cửa Nhà thờ 3 lần, sau mỗi lần thì có một bài thánh ca được ca đoàn thiếu nhi từ bên trong đáp lại.

19h40: Sau đoạn phim ngắn nói về trận hỏa hoạn 15/4/2019 và công cuộc tái thiết, là tấu khúc “Passcaille” của G.F. Handel qua phần trình diễn của hai anh em, nhạc sĩ vĩ cầm và đại vĩ cầm, nổi tiếng: Renaud & Gautier Capuçon.

19h47: Trong diễn văn đọc trước quan khách, ông Macron đã “bày tỏ lòng biết ơn của nước Pháp đến các ân nhân, những người đã trực tiếp và gián tiếp tái thiết Nhà thờ. Ông nhắc lại một phần lịch sử của Nhà thờ, nơi những hồi chuông đã đổ lên, từ Henri IV, Louis 13, 14, Napoléon sang đến Victor Hugo, Claudel. Chuông đổ mừng nước Pháp được giải phóng khỏi họng súng Quốc Xã. Ông cũng nói lên sự huyền diệu, phép nhiệm mầu, khi tượng Đức Bà suýt bị đập vỡ, khi đỉnh tháp rơi xuống cách tượng chỉ vài centimetres! Một phút tưởng niệm đến tướng Georgelin, cựu Tổng Tham Mưu Trưởng Quân Lực Pháp; là người đã được giao trách nhiệm chỉ huy cuộc trùng tu, đã ‘ra đi’ hôm 18/8/2023! Tên của ông được khắc trên đỉnh tháp!

20h21: Một Đức Tổng Giám Mục đọc thông điệp của Đức Giáo Hoàng, trong đó, Ngài nói đến “những biểu hiện các giá trị thiêng liêng vẫn luôn được con người cảm nhận”.

20h26: Cây đàn “Orgue” lớn nhất nước Pháp, gồm 8,000 ống, 5 bộ phím, sau khi tai qua nạn khỏi, đã được tháo ra lau chùi, đánh bóng lại toàn bộ; tối qua, sau khi được đức Tổng Giám Mục ban phép lành, nó đã trổi lên tiếng nhạc theo cảm hứng của nhạc sĩ, sau hơn 5 năm im tiếng!

Từ "MERCI - Cảm ơn" được nhìn thấy trên mặt tiền Nhà thờ Đức Bà Paris trong buổi trình diễn ánh sáng cho lễ khánh thành.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và vợ Brigitte Macron theo dõi Tổng giám mục Paris Laurent Ulrich khánh thành Nhà thờ Đức Bà Paris bằng cách gõ vào cửa trước để mở cửa trở lại.

Các giáo sĩ đến dự lễ khánh thành Nhà thờ Đức Bà Paris.

Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ Donald Trump tiếp chuyện với đệ nhất phu nhân Hoa Kỳ Jill Biden khi họ cùng tham dự lễ khánh thành lại Nhà thờ Đức Bà Paris.

Elon Musk tham dự lễ tại Nhà thờ Đức Bà Paris.

Thủ tướng Pháp sắp mãn nhiệm Michel Barnier và vợ Isabelle Altmayer, Cựu Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy và vợ là ca sĩ người Pháp-Ý Carla Bruni-Sarkozy và cựu Tổng thống Pháp Francois Hollande và vợ là diễn viên kiêm nhà sản xuất phim người Pháp Julie Gayet bên trong Nhà thờ Đức Bà trước buổi lễ.

Các giám mục ngồi trong Nhà thờ Đức Bà khi nhà thờ mang tính biểu tượng của Pháp chính thức mở cửa trở lại kể từ vụ hỏa hoạn phá hủy công trình kiến ​​trúc 861 năm tuổi này vào ngày 15/4/2019.

Lính cứu hỏa Pháp tham dự lễ khánh thành Nhà thờ Đức Bà Paris.

Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ Donald Trump trò chuyện với Hoàng tử Anh William bên trong Nhà thờ Đức Bà trước buổi lễ.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ Donald Trump ngồi bên trong Nhà thờ Đức Bà Paris.

Elon Musk chụp ảnh tiền sảnh của Nhà thờ Đức Bà Paris trước lễ mở cửa trở lại.

Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ Donald Trump chỉ tay vào Elon Musk khi họ tham dự buổi lễ khánh thành lại Nhà thờ Đức Bà Paris.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và vợ Brigitte Macron chào đón Đệ nhất phu nhân Hoa Kỳ Jill Biden và Ashley Biden trong buổi lễ.

Các giáo sĩ tiến vào Nhà thờ Đức Bà Paris trong buổi lễ đánh dấu ngày mở cửa trở lại.

Người dân che mưa đứng dưới ô xem lễ khánh thành trên màn hình bên ngoài.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tháp tùng cùng Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy tại Điện Elysée ở Paris trong khuôn khổ buổi lễ khánh thành lại Nhà thờ Đức Bà Paris.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và vợ Brigitte Macron chào đón Thủ tướng Ý Giorgia Meloni trong buổi lễ.

Quan khách đứng xem diễn hành bên trong Nhà thờ Đức Bà tại buổi lễ.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tháp tùng Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy khi họ rời Điện Elysée trong buổi lễ đánh dấu việc mở cửa trở lại Nhà thờ Đức Bà Paris.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và vợ Brigitte Macron chào đón Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ Donald Trump đến dự lễ khai mạc.

Sự tái sinh của Nhà Thờ Đức Bà Paris trong một thời gian kỷ lục, theo nhiều người, là một phép lạ! Thử nhìn lại những cột mốc quan trọng:

Thế kỷ thứ 4: Nhà thờ lớn Saint Étienne, dành riêng cho Thánh Stephen, được xây dựng ngay phía tây của nhà thờ hiện tại.

1163: Giám mục Maurice de Sully bắt đầu xây dựng nhà thờ mới.

1185: Dàn hợp xướng hoàn thành, tòa nhà có hai tầng lầu: tầng trên là các cửa sổ thẳng đứng với mái vòm nhọn, vẫn chưa có hoa văn trang trí, tầng dưới là các cửa sổ hoa hồng nhỏ.

1200: Hoàn thành việc xây dựng gian giữa, với các trụ đỡ.

1210 - 1220: Bắt đầu xây dựng các tòa tháp.

1210 - 1220: Hai dầm ngang mới nối các tòa tháp với gian giữa. Cửa sổ phía tây hoàn thành vào năm 1220.

Sau năm 1220: Thêm các trụ đỡ mới vào các bức tường vị trí dàn hợp xướng, cải tạo các tầng lầu: các cửa sổ vòm nhọn được mở rộng xuống phía dưới, thay thế cho triforia và có hoa văn trang trí.

1235 - 1245: Nhà nguyện được xây dựng giữa các trụ đỡ của gian giữa và ca đoàn.

1250 - 1260: Gian ngang phía bắc được kéo dài bởi Jean de Chelles để có nhiều ánh sáng hơn. Cửa sổ phía bắc được xây dựng.

1270: Gian ngang phía nam và cửa sổ hoa hồng được hoàn thành bởi Pierre de Montreuil.

1699: Bắt đầu trang trí lại nội thất theo phong cách Louis XIV bởi Hardouin Mansart và Robert de Cotte.

1725 - 1727: Cửa sổ hoa hồng phía nam được xây dựng lại một phần sau đó được xây dựng lại hoàn toàn vào năm 1854.

1789: Trong Cách mạng Pháp, Công xã Cách mạng Paris đã loại bỏ tất cả đồng, chì và kim loại quý khỏi nhà thờ để nấu chảy.

1793: Nhà thờ được chuyển đổi thành Đền thờ Lý trí và sau đó là Đền thờ Đấng tối cao.

1801 - 1802: Với Hiệp ước năm 1801, Napoleon khôi phục quyền sử dụng nhà thờ cho Giáo hội Công giáo.

1804: Vào ngày 2 tháng 12, Napoleon tự phong là Hoàng đế tại Nhà thờ Đức Bà Paris.

1805: Nhà thờ được Giáo hoàng Pius VII phong tặng danh hiệu là Tiểu vương cung thánh đường, trở thành tiểu vương cung thánh đường đầu tiên bên ngoài nước Ý.

1844 - 1864: Jean-Baptiste Lassus và Eugène Viollet-le-Duc tiến hành trùng tu lớn với các phần bổ sung theo tinh thần của phong cách Gothic nguyên bản.

1871: Vào những ngày cuối cùng của Công xã Paris, nhiều người đã chuẩn bị đốt nhà thờ, nhưng họ đã từ bỏ kế hoạch vì điều đó chắc chắn sẽ đốt luôn bệnh viện đông đúc dành cho người già ở bên cạnh.

1944: Vào ngày 26 tháng 8, Tướng Charles de Gaulle kỷ niệm Ngày Giải phóng Paris bằng một Thánh lễ đặc biệt tại Nhà thờ Đức Bà Paris.

1949: Ngày 26 tháng 4, Tổng giám mục Paris, Emmanuel Célestin Suhard nhân danh Giáo hoàng Pius XII, trao vương miện cho bức tượng Đức Mẹ Guadalupe.

1963: Bộ trưởng Văn hóa André Malraux ra lệnh vệ sinh mặt tiền nhà thờ khỏi bụi bẩn và bồ hóng tích tụ qua nhiều thế kỷ.

2019: Ngày 15 tháng 4, một trận hỏa hoạn đã thiêu rụi một phần lớn mái nhà và tháp.

2021: Công cuộc tái thiết xây dựng bắt đầu kể từ sau vụ hỏa hoạn.

2024: Lễ khánh thành vào ngày 7 và Thánh lễ ngày 8 tháng 12.

Vương cung thánh đường Saigon lúc mới xây dựng

Vương cung thánh đường Nhà thờ chánh tòa Đức Bà Saigon

Ở Sài Gòn cũng có Nhà Thờ Đức Bà, do giám mục Isidore Colombert đặt viên đá đầu tiên ngày 7/10/1877. Theo wikipedia : Năm 1958, Linh mục Giuse Phạm Văn Thiên, cai quản Giáo xứ Sài Gòn thời ấy, đã đặt tạc một Tượng Đức Bà Hòa Bình bằng loại đá cẩm thạch trắng Carrara của Ý. Tượng được tạc tại Pietrasanta cách Roma khoảng 500km. Khí tượng hoàn tất thì được đưa xuống tàu Oyalox vào ngày 8 tháng 1 năm 1959 từ hải cảng Gênes chở tượng qua Việt Nam và tới Sài Gòn ngày 15 tháng 2 năm 1959. Sau đó, công ty Société d’Entreprises đã dựng tượng Đức Mẹ lên bệ đá vốn còn để trống kể từ năm 1945 trước nhà thờ. Tự tay linh mục viết câu kinh cầu nguyện ‘Xin Đức Mẹ cho Việt Nam được hòa bình’ rồi đọc trước đông đảo quan khách có mặt hôm ấy. Ngày hôm sau, Hồng y Krikor Bedros XV Aghagianian từ Roma qua Sài Gòn để chủ tọa lễ bế mạc Đại hội Thánh Mẫu Toàn Quốc, đã làm phép bức tượng này vào buổi chiều ngày 17 tháng 2 năm 1959. Từ sự kiện này mà từ đó nhà thờ có tên gọi là Nhà thờ Đức Bà. Ngày 5 tháng 12 năm 1959, Tòa Thánh đã cho phép làm lễ ‘xức dầu’, tấn phong Nhà thờ chính tòa Sài Gòn lên hàng Tiểu Vương cung thánh đường (basilique). Từ đó, tên gọi chính thức của thánh đường là Vương cung thánh đường Đức Bà Sài Gòn. Năm 1960, Tòa Thánh thành lập hàng giáo phẩm Việt Nam với ba tòa Tổng Giám mục tại Hà Nội, Huế, và Sài Gòn. Nhà thờ trở thành nhà thờ chính tòa của vị tổng giám mục Sài Gòn cho đến ngày nay.

Nay là nhà thờ chính tòa Saigon đang trong giai đoạn trùng tu 2024

Từ 2017, Nhà thờ Chính tòa Saigon bắt đầu công cuộc trùng tu phục dựng, dự kiến sẽ hoàn thành vào năm 2027.

Tổng hợp từ nhiều nguồn.

Ảnh của Reuter.

ILIXX ADMIN