Tin vỉa hè tui nhận được trực tiếp từ Cali, nếu tính theo giờ VN là lúc 15h40 ngày 6/11: Dường như CON VOI đã trở lại Nhà trắng và sẽ ở đó đến 2028.

Dịp này tui muốn nói chuyện khác đó là: Tại sao Mỹ giàu ? Câu hỏi này là tui tự đặt ra và tự trả lời, không có ý bắt bạn phải tin theo nhe.

Tui đã có được nét phác thảo sơ bộ cho bức tranh nước Mỹ, câu trả lời tếu táo của tui đó là tại Mỹ “khôn tới trời phải gầm”. Còn dưới đây là những gì lắt nhắt mà tui gom được.

Bạn luôn nghe nói nước Mỹ giàu có, nhưng giàu cỡ nào thì bạn không thể cảm nhận được nếu bạn chưa đặt chân đến Mỹ rồi sống hòa mình vào xã hội Mỹ trong một khoảng thời gian đủ lâu để hiểu cặn kẽ về nó.

Theo tui, ngoài hai lĩnh vực duy nhất mà chính phủ Mỹ cho là cần thiết phải nuôi và bù lỗ bằng ngân sách là Giao thông công cộng và Bưu điện liên bang, vì vậy mà lương nhân viên Bưu điện khá cao, hoạt động hết công xuất 24/24/365 nhưng công việc có phần nhẹ nhàng. Về thu nhập, 25% có thu nhập trung bình cỡ 75.000 đô/năm, 75% còn lại trung bình 50.000 đô/năm; Tài xế xe Bus cũng ở mức tương tự.

Tại Mỹ, tất cả các ngành còn lại như năng lượng, thủy cục, lương thực, thực phẩm, bệnh viện, trường học, bảo hiểm, nghiên cứu, vận tải, xây dựng, công nghiệp, hàng hải, hàng không, vũ trụ, trật tự công cộng, báo chí, truyền thông, kinh doanh, dịch vụ… tất cả đều do 100% tư nhân phát triển, nắm giữ sở hữu và tự do kinh doanh trên phạm vi… toàn cầu. Với một số ngành cần thiết tùy theo từng giai đoạn, chính phủ Mỹ sẽ chỉ mua lại dịch vụ hoặc mua thành phẩm để phục vụ lại cho người dân theo từng chương trình hoặc chính sách, thí dụ sơ sơ:

- Ngân sách chính phủ chi trả tiền bảo hiểm khám bệnh, phát thuốc, điều trị bệnh … cho người dân thông qua các cơ sở bệnh viện hoặc phòng khám tư nhân.

- Ngân sách chính phủ chi trả tiền già, tiền hưu thông qua mạng lưới ngân hàng American Bank để đúng hạn gởi đến đúng đối tượng thụ hưởng thông qua thẻ tín dụng.

- Ngân sách chính phủ đặt hàng từ thực phẩm đến vật phẩm từ các công ty cơ sở sản xuất của tư nhân rồi chuyển đến các cơ sở dịch vụ thương mại của tư nhân để phân phối bán theo chương trình food stamp hoặc cấp phát miễn phí lại cho người thụ hưởng.

- Ngân sách chính phủ chi trả học phí và tiền ăn trưa của học sinh từ tiểu học đến trung học cho nhà trường có nghia học sinh đi học không tốn tiền mà còn được nuôi ăn bữa trưa.

- Ngân sách chính phủ chi trả toàn bộ chi phí đào tạo nghề cho một người dân nếu có nhu cầu học nghề, học phí sẽ chuyển thẳng đến cơ sở dạy nghề kèm theo khoản trợ cấp sinh hoạt cho học viên trong suốt thời gian học, tối đa trong 2 năm.

- Ngân sách quốc phòng của chính phủ đặt hàng cơ sở tư nhân trong việc chế tạo máy bay tên lửa, mua dịch vụ, tài trợ nghiên cứu, mua trước kết quả khoa học kỹ thuật.

- Ngân sách quốc gia tài trợ hàng tỷ dollars năm 2020 nhằm đẩy nhanh quá trình nghiên cứu thành công Vaccin Covid 19 đồng thời mua trả trước hàng chục triệu liều thuốc chủng ngừa này.

Nói nôm na là mọi cơ sở tư nhân dù lớn hay nhỏ, bất kỳ ngành nào hãng xưởng nào, cứ quản trị phát triển sản phẩm dịch vụ cho tốt, phù hợp với thị hiếu và nhu cầu của xã hội, đừng lo 300 triệu thằng dân không có tiền vì khi cần đã có chính phủ đủ sức bao tuốt.

Tui hình dung tính toán tuy có phần thô thiển là nền kinh tế Mỹ với GDP năm 2023 là $26 trillions tức là hai mươi sáu ngàn tỷ đô ($26.000.000.000.000) bình quân nhập đầu người 65.000 đô/năm, điều này cũng chẳng có gì quan trọng với tui.

Cứ tính mức thuế suất thấp nhất 8%, thì con số vo tròn 2.000.000.000.000 (Hai ngàn tỷ) sẽ chảy vào ngân sách. So sánh với đợt trợ cấp lớn nhất Covid 19 tại Mỹ suốt năm 2020, Mỹ chỉ bỏ ra mới có 4 tỷ đô mà đã hỗ trợ đủ cho những người hoặc những cơ sở bị ảnh hưởng trên toàn liên bang với mục đích duy trì tiêu dùng thì xem ra ngân sách khổng lồ kia chẳng hề suy suyển chút nào. Bởi vậy thiển nghĩ túi tiền của chính phủ Mỹ như cái bầu sữa khổng lồ, ông bà doanh nghiệp lớn nhỏ nào cũng mong có cơ hội được nhào vô “bú”, mà cái này là chuyện có thiệt ah, tuy nhiên phải chứng minh giỏi, trung thực, hiệu quả, còn không thì đừng hy vọng gì.

Xã hội nào cũng có hai mặt hay và dở, nhưng trên bình diện đời sống, tui đã đến tận nơi, có nhiều thời gian quan sát cuộc sống thực tế và đã thấy. Với tui, những gì vừa kể chứng tỏ nước Mỹ thực sự giàu thiệt với kinh tế thị trường cạnh tranh nhau khốc liệt từng giờ từng phút, mạnh được yếu thua. Qua đó phần nào đó tui đã tự tìm được câu trả lời cho mình là: Tại sao chính phủ Mỹ giàu dữ vậy ?

Câu tự trả lời đơn giản cho tui đó là: Chính phù Mỹ chỉ thu vào mà không bỏ một xu ra kinh doanh vào bất kỳ lãnh vực nào ngoài Bưu điện và Giao thông công cộng như đã kể trên thì làm gì có rủi ro lỗ vốn, với biện pháp quản lý luân chuyển dòng tiền, vấn đề thất thoát là chuyện cổ tích mà thôi.

Chính phủ Mỹ cũng chẳng thèm xía vào chuyện làm ăn của bất kỳ ai vì nhất nhất rằng “Mày làm mày ăn, tao không nuôi, chết vì ngu dốt thì ráng chịu” hơn nữa Chính phủ chỉ khoái thu vào cho nên mới để dân chúng mặc sức làm giàu, tư bản Mỹ thả dàn đi khắp năm châu bốn bể làm ăn kiếm tiền đem về, chỉ cần nhớ đóng thuế đầy đủ là ok.

Ở Mỹ, càng giàu càng đóng thuế cao theo mức lũy tiến, nhưng có một điều bảo đảm người ở bên ta ít biết, đó là: Càng đóng thuế nhiều bao nhiêu thì quyền lợi về an sinh xã hội càng nhiều bấy nhiêu chứ nhất quyết không cào bằng quyền lợi, có nghĩa: Quyền lợi về an sinh xã hội y tế được ít hay nhiều tùy thuộc vào mức thu nhập qua khai thuế của mỗi cá nhân đồng nghĩa với mức đóng thuế ít hay nhiều, chứ không phải cứ muốn bỏ ra nhiều tiền là mua được phúc lợi xã hội theo ý muốn. Vì vậy mới có chuyện giới bình dân ở Mỹ có người luôn tìm cách moi móc bất kỳ khoản thu nhập hợp pháp nào ra để khai thêm nhằm nộp thuế ngày càng nhiều hơn nữa.

Còn đối với giới nhà giàu cỡ triệu phú, tỷ phú thì sao? Xin thưa: Họ đóng thuế nhiều lắm lắm, tuy nhiên họ chẳng sống nhờ tiền hưu hay chính sách an sinh xã hội nên các chi phí về bảo hiểm y tế, khám, chữa bệnh, thuốc thang, bệnh viện của họ là cao ngất ngưởng nhìn lên mà chóng mặt. Về chuyện bệnh hoạn, nhìn chung tùy theo bệnh trạng, nếu quá nặng, đổ tiền vào bệnh viện hết triệu đô là chuyện thường ngày ở huyện. Minh chứng chuyện này ư? Có, đó là một câu chuyện có thật đau lòng của gia đình một người họ hàng gần với xếp Ý, chuyện xảy ra cách nay khá lâu rồi, xin được không kể ra.

Về phía Chính phủ, họ chỉ ngồi rung đùi làm chính sách sao cho dân chịu đi cày càng dày đặc bao nhiêu càng tốt bấy nhiêu chỉ để lượm tiền thuế bỏ vào ngân sách càng nhiều càng tốt.

Tui nghĩ đơn giản chỉ có vậy, còn lắc léo sâu xa gì nữa thì chẳng cần biết làm gì.

Tui, Oh! Ngon