Ấy là vào năm 1917; sự việc xảy ra trên một chiến tuyến la liệt xác tử sĩ cùng tiếng đạn pháo vẫn nổ chát chúa - là một nơi nào đó giữa vùng kiểm soát của quân Pháp và Phổ (lúc này Phổ còn là một nước quân chủ lập hiến của Hoàng đế Wilhelm II, đứng đầu trong đế chế Đức chứ chưa phải là nước Đức Quốc Xã). Từng toán người đi thu nhặt xác lính Phổ, tập trung lại để cởi bỏ quân phục đem về tuyến sau tẩy rửa máu nhằm sử dụng lại cho các tân binh. Một ngọn hỏa châu thắp sáng bầu trời đêm không trăng sao, phơi bày một chiến trường hoang tàn lạnh lẽo.

All Quiet on the Western Front đã bắt đầu bằng chết chóc tàn khốc như vậy.

Là bộ phim được chuyển thể từ tác phẩm Im Westen nichts Neues xuất bản năm 1929 của Erich Maria Remarque, kể về câu chuyện đã xảy ra trong Thế chiến thứ nhất của một người lính Đức tên Paul Bäumer (Felix Kammerer thủ vai), một thanh niên người Đức 17 tuổi tràn đầy nhiệt huyết, có thừa lòng kiêu hãnh và tinh thần yêu nước nên đã tự nguyện gia nhập quân đội để đi chiến đấu chống quân Pháp, mong một ngày nào đó cùng đoàn quân Phổ anh hùng tiến vào Paris.

Paul và các bạn

Ngày ra mặt trận, Paul và các các bạn cùng trường dần phải đối diện những sự thật đến lạnh lùng của chiến tranh, họ đã chạm đến tận cùng của nỗi sợ hãi, có người đã nhận được những cái chết bi thảm, có người trở nên lì lợm, họ cảm nhận rõ làn ranh mong manh giữa sự sống và cái chết rồi phải chấp nhận rằng điều tệ nhất cuối cùng cũng sẽ phải đến với họ - những người lính trên một chiến tuyến ác liệt ở mặt trận phía Tây này.

Được coi là một trong những tác phẩm mô tả chiến tranh chân thực nhất trong văn học Đức, cuốn tiểu thuyết nổi tiếng xuất bản năm 1929 Im Westen nichts Neues của Erich Maria Remarque, lần đầu tiên được chuyển thể lên màn ảnh trong bộ phim cùng tên do Lewis Milestone làm đạo diễn, đoạt giải Oscar năm 1930. Ngoài ra cũng có thêm một phiên bản truyền hình được sản xuất vào năm 1979.

Gần một thế kỷ sau, 2022, đạo diễn Edward Berger cho ra phiên bản tiếng Đức đầu tiên. Đáng chú ý là phiên bản năm 2022 này, từ đạo diễn, quay phim, dàn diễn viên, chuyển thể kịch bản, hình ảnh, âm thanh cho đến thiết kế, trang phục hóa trang … tất cả ê kíp đều là người Đức điều hành sản xuất, bộ phim phát hành trên Netflix với tổng ngân sách $20 triệu mỹ kim (có ý kiến cho rằng phải nhiều hơn thế mới đủ trang trải tất cả chi phí cho bộ phim như vậy).

Phim rất tiết kiệm lời thoại, đa phần thể hiện bằng hành động cùng sử dụng ngôn ngữ điện ảnh; Với đạo diễn Wedward Berger, nhà quay phim James Friend cùng dàn diễn viên xuất sắc, phim cho thấy một thực trạng của Phổ vào năm thứ 3 (1917) của cuộc Đại chiến thứ I (1914-1918), rằng nước Phổ đang kiệt quệ thất thế nhưng những nhà quân sự vẫn cố tuyên truyền, tuyển thêm tân binh để tiếp tục ném nhiều thanh thiếu niên vào lò lửa chiến tranh vì một cuộc đại chiến mà đến năm 1917, có vẻ họ đã biết mình nắm chắc phần chiến bại.

All Quiet on the Western Front từng được đề cử 9 giải tại Oscar lần thứ 95, bao gồm : Phim hay nhất, Phim quốc tế hay nhất, Kịch bản chuyển thể hay nhất, Quay phim hay nhất, Nhạc phim hay nhất, Trang điểm và làm tóc, Âm thanh xuất sắc nhất, Thiết kế sản xuất xuất sắc nhất và Hiệu ứng hình ảnh xuất sắc nhất.

Trước đó All Quiet on the Western Front cũng là phim được chọn vào Liên hoan phim quốc tế Toronto 2022.

Tại Oscar lần 95 năm 2023 này, All Quiet on the Western Front đã thắng ở 4 giải :

- Phim quốc tế hay nhất.

- Quay phim xuất sắc nhất.

- Nhạc viết riêng hay nhất cho phim.

- Thiết kế sản xuất xuất sắc nhất.

All Quiet on the Western Front có thời lượng 2h30 phút, ngột ngạt ngay từ phút đầu tiên cho đến tận cuối phim vì hầu hết cảnh sắc hết sức u ám, lạnh lẽo ướt át, đạn bay pháo nổ, máu chảy thịt rơi, máu me nhấy nhụa, chém giết nhau không gớm tay, mùi thuốc súng hòa quyện cùng mùi hôi thối của xác những tử sĩ hai bên đối nghịch, nhiều hành động tàn bạo được quay cận cảnh khiến khán giả dễ bị sốc, mang cảm giác nặng nề ngộp thở nhưng vẫn dán mắt vào màn ảnh cho đến phút chót.

All Quiet on the Western Front có 1 scene hết sức ấn tượng, quay cận cảnh cuộc vật lộn giữa Paul và người lính Pháp tên Gerard Duval kéo dài đến 8 phút, diễn tả thân phận con người trong hoàn cảnh nghiệt ngã; Trong phim, bản năng đấu tranh sinh tồn trỗi dậy mãnh liệt khiến Paul trở nên quá sức mạnh mẽ, ra tay tàn bạo lạnh lùng bằng 6 nhát dao đâm chí mạng vào ngực hòng kết liễu sự sống của người lính Pháp tên Duval để giành lấy sự sống cho chính mình. Sau hành động giết chóc tàn bạo đó, Paul dần trấn tĩnh, tâm trí cân bằng trở lại như một con người bình thường với lòng nhân từ cố hữu, bên cạnh đó là một diễn xuất ấn tượng của Duval đang đau đớn cùng cực trong cơn hấp hối khiến người xem đông cứng.

Paul và Gerard Duval

Thời khắc cuối cùng, định mệnh khắc nghiệt cũng đã phủ chụp lên Paul.

Bằng những thủ pháp điện ảnh thượng thặng, đạo diễn Edward Berger và ê kíp làm phim ngay từ phút đầu đã đưa người xem đi dần vào cơn ác mộng từ quá khứ xa xăm rồi chợt bừng tỉnh đúng vào lúc 11h trưa ngày 11 tháng 11 năm 1918 trên đất Châu Âu, thời khắc mọi hành động thù địch bắn giết giữa hai bên đối nghịch trên chiến tuyến bỗng nhiên biến mất hoàn toàn tưởng như nó chưa bao giờ từng tồn tại trước đó dù chỉ mới vài giây.

Felix Kammerer

Về Oscar 2023 năm nay, dĩ nhiên một diễn viên trẻ như Felix Kammerer (vai Paul Bäumer) với vài năm tuổi nghề ở nhà hát kịch Maxim Gorki tại Berlin thì không thể so được với một minh tinh màn bạc Hong Kong dày dạn kinh nhiệm như Michelle Yeoh, nhưng trong All Quiet on the Western Front, Felix đã diễn trọn vẹn vai diễn đến ngộp thở của mình một cách hết sức xuất thần mà Michelle Yeoh sẽ không phù hợp và khó lòng điễn đạt được trọn vẹn như vậy. Nếu được quyền chọn cho Oscar lần 95, admin tui sẽ đề nghị trao giải diễn viên chính xuất sắc nhất cho Felix Kammerer trong vai Paul Bäumer, chứ không phải Michelle Yeoh (Dương Tử Quỳnh) vai bà Evelyn Wang trong bộ phim thể loại tâm lý xã hội, pha chút hài, chút hành động, chút hình sự, một chút võ thuật, chút phù thủy, một chút tưởng tượng, một chút hơi hám công nghệ ảo … khiến nó như một món “lẩu Mỹ khá lạ miệng mang tên Everything Everywhere All at Once”.

Kế tiếp Admin tui cũng sẽ đề nghị cho người đóng vai anh lính Pháp Gerard Duval bị Paul giết trong phim, được nhận giải Diễn viên phụ xuất sắc nhất mặc dù trong vai này anh ta chỉ xuất hiện vỏn vẹn khoảng 8 phút.

Có thể sẽ có người cho rằng Admin tui có sẵn định kiến khác người. Xin thưa rằng Admin tui cũng từng rất ái mộ Michelle Yeoh đóng vai bà quản lý Mahema thông minh lịch lãm trong phim Memoirs of a Geisha (Hồi ức một Geisha) do Steven Spielberg đạo diễn năm 2005.

Vậy tại sao Admin tui lại đưa ra những ý kiến như trên về Oscar 2023 ?

Admin tui không có ý quảng cáo, nhưng nếu quan tâm, Quý bạn phải xem hết Everything Everywhere All At Once rồi sau đó hãy dành ra 2h30 phút để xem trọn All Quiet on the Western Front thì mới tự mình tìm được câu trả lời thỏa đáng cho câu hỏi trên đây.

ILIXX Admin