Lúc 6 giờ sáng ngày thứ Năm 11/2/2021, một tai nạn thảm khốc xảy ra ở Fort Worth, Texas do hơn 100 xe đụng nhau, khiến 6 người thiệt mạng và hơn 60 người vào bệnh viện. Lý do ban đầu được cho là do thời tiết xấu, đường trơn, mắt mờ… Tất cả nói lên sự hạn chế của mắt người. Vậy thì, xe tự lái có thể giảm thiểu tai nạn được không?

Kỹ thuật công nghệ xe “lái tự động” ngày càng phát triển, chỉ còn là vấn đề thời gian. Hầu như mỗi ngày đều có những phát minh, tiến bộ mới trong lĩnh vực xe hơi “lái tự động” của các nhà công nghiệp sản xuất xe hơi.

Sau 12 năm, Google rồi Apple đã đầu tư vào công nghệ xe “lái tự động” giờ đây xe hơi tự lái trên các xa lộ, tự đậu và chuyện gây tai nạn có lẽ dần trở nên hiếm có.

Thật ra, Google muốn xe “lái tự động” giống như taxi phục vụ trên đường phố vào cuối năm nay. Chúng ta cũng có thể đã thấy những chiếc xe “lái tự động” của Apple xuất hiện thường xuyên hơn trên đường để hoàn chỉnh các thí nghiệm.

Nhưng xe “lái tự động” là gì ?

Nói một cách đơn giản, xe “lái tự động” là xe phải có khả năng lái tới nơi đến, tránh được chướng ngại vật, không gây ra tai nạn, đậu đúng chỗ mà không cần người điều khiển.

Ðể hoàn thành công việc này, một xe “lái tự động” phải có hệ thống thông minh nhân tạo AI, cảm nhận được hết môi trường chung quanh, dùng những dữ kiện hình ảnh để tránh đụng nhau, tự lái và thắng xe, dùng GPS để định vị khi di chuyển đi và đến.

Nếu không có AI, không thể có xe tự lái.

Waymo của Google đã đưa AI vào hệ thống lái mô phỏng trên màn ảnh để chạy như thật cả tỉ km. Người ta ném những chướng ngại vật vào xe, tạo tất cả tình huống cản trở, điều kiện tai nạn có thể xảy ra … để xem hệ thống AI phản ứng như thế nào. AI học những lý do, hành động nào sẽ đưa đến tai nạn, nó tự học để biết cách chạy an toàn trên đường lộ thật.

Ðể nhận thấy hình ảnh của môi trường chung quanh, hầu hết các xe tự lái đều có hệ thống tổng hợp của 3 thành phần thị giác: Máy quay video, ra đa và lidar. AI tổng hợp dữ kiện từ 3 hệ thống này để thấy toàn bộ môi trường và những gì xảy ra chung quanh xe.

Hầu như mọi người đều gọi các loại xe hơi này là “xe tự lái”. Tuy nhiên hai khái niệm này lại khác nhau trong công nghệ “lái tự động”. Trong một chiếc xe bình thường có tay lái, AI chỉ phát huy khả năng khi xe chạy trên xa lộ nên chỉ khi đó chiếc xe mới thật sự là loại “xe tự lái” hay có thể gọi là “lái tự động”. Còn loại “xe không có người lái” là trong xe không có tay lái nhưng vẫn có khả năng di chuyển đến bất kỳ nơi đâu.

Hầu hết chính quyền không cho phép sử dụng xe nếu không có người ngồi sau tay lái. Cũng rất có thể các công ty sản xuất xe tự lái sẽ tiếp tục thuyết phục chính phủ trong việc ban hành một số quyền ưu tiên dành cho các nhóm xe “lái tự động”, như vậy khách hàng có thể thuê các dịch vụ lái tự động của hãng thay vì mua riêng cho mình một chiếc xe. Tuy nhiên các hãng sản xuất xe như GM, Ford vẫn muốn bán xe “lái tự động” trực tiếp cho khách hàng.

Chiếc xe “không người lái” của Google, ra mắt chính thức cuối năm 2016, nhưng xe này đã được phát triển từ năm 2009 nhờ kỹ thuật “lái tự động”. Công việc nghiên cứu gần một thập niên sau đó đã được đền đáp xứng đáng bằng một chiếc “Anonymous car” tức “Xe hoàn toàn không có người lái”, nó là chiếc xe đáng tin cậy nhất trên thị trường hiện nay.

Các nhà sản xuất xe hơi đánh giá công nghệ “lái tự động” của họ bằng kỹ thuật của hệ thống AI, chiếc Waymo của Google được xếp hàng đầu: “Xe tự lái” Waymo đã tách rời xe khỏi người lái (người lái không đụng chạm vô bất cứ bộ phận nào) 0.18 lần cho mỗi 1.500 km.

Waymo “lái tự động”

Như vậy, nếu chiếc Waymo lái xuyên nước Mỹ rồi quay đầu trở lại thì có khả năng trung bình tài xế chỉ can thiệp 1 lần. Xe “lái tự động” của hãng GM cũng đã tiến gần tới mức “tách rời” ấy, trung bình vào khoảng 1.500 km thì có một lần “can thiệp” của tài xế.

Vậy làm thế nào Waymo tiến triển tới mức tin cậy này? Họ sử dụng 6 hệ thống cảm biến mạnh để xe luôn phát hiện mọi tình trạng nguy hiểm, hệ thống phản ứng liên tục tránh chướng ngại vật và nguy cơ cản trở từ thiên nhiên. Waymo dùng hệ thống lidar, rađa và video cung cấp dữ kiện đưa vô hệ thống bản đồ của toàn khu vực chung quanh gọi là X-view. Waymo hy vọng rằng sẽ thu được nhiều dữ liệu hơn nữa trên các tuyến đường trong những năm tới, vì Waymo đã sử dụng hệ thống AI trên 20.000 xe điện Jaguar I-Pace, 62.000 Fiat và Minivan Chrysler.

Jaguar I-Space “lái tự động”

Ford “lái tự động”

Lexus “lái tự động”

Mercedes-Benz 2017 E-Class “lái tự động”

Chiếc Tesla Model X và Model 3 dùng các chương trình mới nhất của công nghệ “lái tự động”, một hệ thống cảm ứng của video, máy dò tiếng động và ra đa được thiết kế cho xe chạy tự động trên xa lộ. Nhưng sự thực Tesla dùng kỹ thuật “lái tự động” chứ không phải là “xe không người lái”.

Tesla 3 “lái tự động”

Năm 2016, khi hệ thống “lái tự động” vẫn còn là một công nghệ mới, một người lái chiếc Tesla đã đâm vô một xe thùng trong sử dụng hệ thống “lái tự động”. Vào lúc đó, có nhiều nghi vấn cho rằng camera trên chiếc Tesla “lái tự động” đã không nhìn thấy được chiếc xe thùng.

Chuyện này lặp lại trong một tai nạn khác vào năm 2018. Khi tài xế chiếc Tesla Model X cũng đụng vô hàng rào bê tông trong khi xe “lái tự động”.

Theo tin từ Tesla: “Tài xế đã nhận được nhiều hình ảnh và lời cảnh giác báo trước nhưng tài xế đã chậm 6 giây trước khi xảy ra tai nạn”.

Tai nạn quan trọng nhất là của Google, xảy ra tháng 3/2016 khi thử nghiệm trên một chiếc SUV tự lái định quẹo trước đầu xe bus, vì hệ thống AI của xe nhận định rằng xe bus sẽ chậm lại để nhường đường cho xe SUV quẹo. Tuy nhiên xe bus đã không dừng lại nên xe của Google đã đụng vào đầu xe bus với tốc độ chỉ 4km/h. Trong báo cáo chi tiết, Google cho biết là đã điều chỉnh lại hệ thống AI để nhận ra khi nào tài xế xe bus cho mình quyền ưu tiên.

Cuối cùng với hàng tỉ dollars đầu tư, xe “lái tự động” đã chính thức được phép lăn bánh trên các xa lộ.

Tổng hợp

ILIXX Admin